ถ้าเมื่อก่อนเราพูดกันถึงเรื่องของความเป็นจริงเสมือน เราคงคิดถึงแต่หนัง Sci-fi ซึ่งมันดูห่างไกลความเป็นจริงอย่างมาก แต่ปัจจุบันเทคโนโลยีได้ถูกพัฒนาขึ้นทำให้เราต้องมาพูดกันถึงเรื่องของความเป็นจริงเสมือน หรือ Virtual Reality กัน เพราะเจ้าเทคโนโลยี VR นี่ล่ะครับที่จะปฏิวัติระบบการเรียนการสอนในยุคที่ใครๆ ก็ใช้คำว่า 4.0 ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับความหมายของคำว่า ความเป็นจริงเสมือน หรือ Virtual Reality ซึ่งต่อไปผมจะขอใช้ตัวย่อง่ายๆ ว่า “VR” VR คือ สภาพสิ่งแวดล้อมที่เราจำลองขึ้นมาจากข้อมูลของคอมพิวเตอร์ แล้วแสดงผลในรูปแบบของสามมิติ โดยสามารถที่จะดูได้จากอุปกรณ์แสดงผล และอุปกรณ์ที่ช่วยในการโต้ตอบกับสิ่งแวดล้อมที่จำลองขึ้นมาได้ ลองนึกๆ ดูสิ่งของรอบตัวเราหลายอย่าง เช่น เกมส์ Kinect แว่นตา VR จอแบบที่แสดงผล 3 มิติ และมีอีกหลายๆ อย่างที่เราเริ่มสัมผัสกับ VR ได้ ไม่ใช่แค่อยู่ในห้องทดลอง
ต่อไปนี้หลังจากที่ทุกคนรู้ความหมายของ VR แล้ว ผมก็จะพาทุกท่านเข้าสู่โลกของการศึกษาเสมือนจริง ผมอยากให้ทุกๆท่านลองจินตนาการตามนะครับว่าในสมัยที่เราเรียน ง่ายๆ เลยตอนที่เราเรียนวิชาพละศึกษา เราต้องมีการเล่นกีฬา อย่างฟุตบอล ซอฟต์บอล กอล์ฟ หรือแบดมินตัน ซึ่งในวิชาที่เราเรียนจำเป็นต้องการพื้นที่หรือสนามที่จะใช้ในการเรียนการสอน บางโรงเรียนจึงไม่สามารถที่จะดำเนินการตรงนี้ได้จากหลายๆ ปัจจัย แต่ถ้าเราใช้เทคโลโลยี VR เข้าช่วย เด็กๆ ทุกคนใส่แว่นตาสามมิติ มองเห็นสนามฟุตบอลเสมือนหรือทุ่งหญ้าแห่งความฝัน มีรองเท้าหรืออุปกรณ์ที่จะตอบสนองกับสภาพแวดล้อมเสมือนที่สร้างขึ้นมาได้ เด็กๆ ก็จะสามารถลงเล่นฟุตบอลได้พร้อมๆ กันทั้งชั้นเรียน (ถ้ามีอุปกรณ์ครบทุกคน) ไม่ต้องคอยมาแบ่งกันเล่นทีละทีม หรือพอจบจากพละก็ไปเรียนวิชาชีววิทยา เราเรียนเรื่องอวัยวะภายใน สมัยที่เราเรียนก็คงมีแค่หุ่นแล้วก็หัวใจเทียมๆ ให้ดู ให้จับต้อง แต่ถ้าเด็กๆ ได้มีแว่น VR ก็สามารถที่จะได้เห็นอวัยวัยวะทุกส่วนของร่างกายทั้งภายในและภายนอก เด็กๆ สามารถที่จะเห็นลักษณะการเต้นของหัวใจ ระบบการไหลเวียนของเลือด ระบบทางเดินอาหาร สามารถที่จะสัมผัสและรับรู้ได้ว่าอวัยวะต่างๆ ของเราทำงานอย่างไร ซึ่งมันทำให้การเรียนรู้ของเด็กๆ มีความสนุกและเข้าใจง่ายมากขึ้น
ถ้าให้ดีบทความนี้น่าจะต้องนำเสนอผ่านระบบออนไลน์ ทำตัวอย่างให้ผู้อ่านได้เห็นถึงการใช้เทคโนโลยี VR แต่ไม่ยากครับ เปิด Google หาคำว่า VR มีทั้ง เกมส์ หนัง ตัวอย่างสื่อการเรียนการสอน แต่ก็ต้องอย่าลืมใส่อุปกรณ์ VR ด้วยนะครับ ตัวอย่างของอุปกรณ์ผมจะยกตัวอย่างที่ใช้กันอย่างแพร่หลายแล้วกัน เช่น
Google – Cardboard
อุปกรณ์ VR ของกูเกิ้ล เป็นกล่องกระดาษ มีเลนส์ และแม่เหล็ก รวมถึงสมาร์ทโฟนเป็นส่วนประกอบหลัก
Htc – Vive
เป็นอุปกรณ์ VR ที่ถูกพัฒนาโดยความร่วมมือระหว่าง HTC กับ Valve
Microsoft Hololens
แว่นตา VR ที่จะทำให้สามารถมองเห็นภาพ Hologram หรือภาพ 3 มิติ โดยความร่วมมือระหว่าง NASA และ Microsoft
Sony – Playstation VR
อุปกรณ์ VR ที่ทาง Sony ออกแบบมาให้ใช้งานร่วมกับเครื่องเล่นเกมส์ PlayStation 4
Oculus – Oculus Rift
ผลิตโดยทาง Oculus ที่มีการพัฒนามาอย่างต่อเนื่อง มีเซ็นเซอร์มากมายไว้คอยตรวจจับการเคลื่อนไหวของศีรษะ ใช้งานร่วมกับ Oculus Touch เพื่อสัมผัสภาพและวัตถุในโลกเสมือนจริงต่างๆ
Samsung – Gear VR
อุปกรณ์ VR ที่พัฒนาร่วมกันระหว่าง Samsung และ Oculus
ในระบบการศึกษายุคใหม่เราจะไม่ได้เน้นเพียงแค่ความรู้ที่เด็กจะได้รับ แต่เราต้องเน้นไปที่การพัฒนาทักษะต่างๆ รวมถึงการมีส่วนร่วม และการฝึกให้เด็กๆ ได้คิดและจินตนาการ ไม่ใช่สอนแต่ให้เด็กๆ ท่องจำ การศึกษาที่เน้นทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หรือที่เราเรียกว่า STEM Education ถ้าเรามองที่บริบทของการเรียนรู้ในโลกยุคดิจิตอลแล้ว เทคโนโลยี VR คงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างมากที่จะช่วยส่งเสริมเด็กๆ ของเราได้มีโอกาสในการเรียนรู้บางสิ่งบางอย่างที่ตัวอักษรและภาพไม่สามารถที่จะอธิบายได้อย่างชัดแจ้ง ที่สำคัญ VR จะช่วยให้เด็กมีความสนใจและความกระตือรือร้นในการเรียนรู้มากขึ้นกว่าการเรียนรู้จากการอ่านแค่ในตำรา มาช่วยกันสร้างสื่อการเรียนการสอนในรูปแบบของ VR กันตั้งแต่ตอนนี้ เพื่อให้วันที่เทคโนโลยีสามารถที่จะนำมาใช้ในสถาบันการศึกษาได้ เราจะได้มีสื่อไว้สอนเด็กๆ ได้ทันที ไม่ต้องมารอสร้างสื่อกันอีกทีนึง
สุดท้ายสิ่งที่ผมอยากจะฝากท่านผู้อ่านทุกท่าน คือ เรื่องของการศึกษาในบ้านเรา มีแต่คนที่คิดว่าเราต้องปฏิรูป เราต้องทำอย่างนั้น ต้องทำอย่างนี้ แต่สุดท้ายไม่มีเจ้าภาพรับ ผมว่าเราไม่ต้องรอใครทำ เพราะการศึกษามันก็คืออนาคตของลูกหลานเรา ถ้าไม่มีใครทำเราก็คงต้องช่วยกันเองคนละไม้คนละมือ บางท่านมีกำลังทรัพย์ก็บริจาคทรัพย์ บางท่านมีความรู้ก็บริจาคความรู้ มีกำลังกายก็ลงแรงกาย แต่สำหรับผม ผมขอเริ่มต้นที่จุดเล็กๆ อย่างการแบ่งปันเรื่องของความรู้และเทคโนโลยีผ่านสื่อโซเซียลครับ
ท่านใดมีอะไรใหม่ๆ สำหรับโลกแห่งการศึกษาช่วยกันแชร์ได้ที่เพจ https://www.facebook.com/ThaiEducation4.0
ขอบคุณครับ
บทความ : วิรัช ปัณฑ์ศิริโรจน์
